ul. Szkolna 6, 05-506 Lesznowola
tel. 22 757 93 99,

SPOŁECZEŃSTWO TOLERANCYJNE WARSZTATY INSPIROWANE FILMEM R. POLAŃSKIEGO PIANISTA

SPOŁECZEŃSTWO TOLERANCYJNE WARSZTATY INSPIROWANE FILMEM R. POLAŃSKIEGO PIANISTA

Film R. Polańskiego „Pianista” stał się dla nas podstawą do poruszenia w ramach warsztatów o tolerancji tematu społeczeństwa zamkniętego i otwartego na inność drugiego człowieka. Uczniowie podczas warsztatów analizowali fragmenty dwóch tekstów: „Korzeni totalitaryzmu” H. Arendt oraz „O wolności” J. S. Milla. Pierwszy z nich był punktem wyjścia do rozmowy na temat tego, jaki model społeczeństwa wyłania się z idei relacji społecznych, która leżała u podłoża ideologii państw totalitarnych – nazistowskiego i komunistycznego.      

 Tą ideą jest tożsamość oparta na wykluczeniu z życia społecznego różnego rodzaju inności. Społeczeństwa, które opierają istotę swojego istnienia na tej idei, nie poprzestają na wykluczeniu z niej tylko jednej różnicy np. Żydów. Uczniowie czytający tekst H. Arend zobaczyli, że konsekwencją tego modelu życia społecznego są relacje międzyludzkie oparte na strachu, gdzie przejaw jakiejkolwiek oryginalności jest podejrzany i staje się powodem ostracyzmu. Jest to społeczeństwo, w którym wszyscy ludzie stają się do siebie podobni, a myślenie i sposób bycia jednostki poddane są nieustanej kontroli państwa. Jest to społeczeństwo ludzi nijakich, bo podobnych do siebie i milczących, bo nawet jeśli coś mówią, to mówią to samo co inni.

Naszym uczniom nie spodobał się taki model relacji międzyludzkich w państwie, więc musieliśmy znaleźć jakąś ideę życia społecznego bliższą ich oczekiwaniom. Kiedy uczniowie zaczęli wymieniać swoje oczekiwania do takiego modelu relacji międzyludzkich, okazało się, że chcą społeczeństwa, w którym będą mogli być sobą. Społeczeństwa, w którym będą mogli swobodnie wyrażać swoje poglądy polityczne, przekonania religijne, gdzie pochodzenie społeczne czy narodowe, kolor skóry czy płeć nie mają znaczenia. Z pomocą przyszedł nam drugi tekst, gdzie J. S. Mill szkicuje model relacji międzyludzkich oparty na idei otwartości na inność. We fragmentach traktatu „O wolności” tego autora uczniowie odkryli, że aby społeczeństwo się rozwijało i doskonaliło na wielu różnych płaszczyznach, musi być otwarte na różne formy życia. Oczywiście poszukaliśmy też w tekście kryteriów otwartości na te różnice. Uczniowie zgodzili się tu z autorem, że tym, co dopuszcza w życiu społeczeństwa różne formy życia jest to, aby jednostka tą formą życia nie krzywdziła siebie i innych ludzi. Taki model społeczeństwa też ma swoje ograniczenia i wady, ale to już temat na inne spotkanie z naszą młodzieżą w ramach programu Erasmus+.

Takie to były właśnie te warsztaty o tolerancji, gdzie inspiracją i punktem wyjścia był film „Pianista”. Należy przyznać, że mamy mądrą młodzież.

 

Paweł Kowalczyk

 nauczyciel etyki

 

do góry