ul. Szkolna 6, 05-506 Lesznowola
tel. 22 757 93 99,

Kącik specjalisty


Mózg kocha ruch – czyli jak wspierać rozwój dziecka?


Mózg każdego człowieka rozwija się poprzez ruch.


Mózg a uczenie - poradnik dla rodzica - Ewa Borgosz.


GIMNASTYKA MÓZGU

 

JAK POLEPSZAĆ KOMUNIKACJĘ Z DZIECKIEM?

 


TERAPIA LOGOPEDYCZNA W PRZEDSZKOLU W ZESPOLE SZKOLNO – PRZEDSZKOLNYM IM. NOBLISTÓW W LESZNOWOLI

 


Jak stworzyć środowisko przyjazne do komunikowania się?



Aleksandra Charęzińska profil sensoryczny


Wpływ wysokich technologii na rozwój dziecka


Gry i zabawy ruchowe w domu.


Czy chłopcy zaczynają mówić później? - pdf

Czy chłopcy zaczynają mówić później?- plakat


Do rodziców jąkającego się dziecka:

  1. Jąkanie u dzieci - materiały dla Rodziców
  2. Rozciągnij PARASOL OCHRONNY, gdy Twój maluch ma problem utrzymaniem
    płynności w mowie!

Mutyzm wybiórczy - zapraszamy do lektury - pdf


 

ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE NARZĄD MOWY

 

ĆWICZENIA ARTYKULACYJNE – WARGI:

· zakładanie wargi górnej na dolną i na odwrót, można przy tym wykonywać ruch ssania;

· zęby górne zaciśnięte na dolnej wardze – wypychanie powietrza (to samo odwrotnie);

· wargi wysunięte do przodu – skręty w prawo i lewo oraz w górę i w dół – w kierunku nosa i podbródka, szczęki cały czas pozostają zwarte;

· ruch okrężny warg;

· przy zwartych szczękach i wargach odciąganie na przemian kącików ust na boki;

· wargi zasłaniają zęby – szerokie otwieranie ust;

· parskanie;

· cmokanie przy zwartych szczękach;

· rybka (karpik);

· gwizdanie;

· naprzemienne ściąganie ust jak przy wymawianiu głoski „u” i spłaszczanie ich jak przy samogłosce „i” (szeroki uśmiech i dziubek – naprzemiennie, bez

pokazywania zębów lub w innej wersji – z odsłoniętymi zębami);

· zwieranie i rozwieranie warg przy zaciśniętych zębach;

· wymawianie samogłosek ustnych z przesadną artykulacją warg w kolejności:

a-i-o-e-u-y; w następnej fazie ćwiczenia samogłoski łączy się w pary i każdą z

par kilkakrotnie powtarza (uwzględniamy jedynie samogłoski o skrajnym

układzie warg – a, i, u):

- a-i-a-i,

- a-u-a-u,

- u-i-u-i,

- i-a-i-a,

- i-u-i-u,

- u-a-u-a;

· wypowiadanie samogłosek ustnych przy zwartych szczękach, kolejność samogłosek dowolna;

· płaski ryjek z górną wargą zmierzającą do nosa;

· przy zamkniętych szczękach i wargach unoszenie naprzemiennie wargi górnej i dolnej;

· trzymanie i obracanie, przy pomocy warg - rurki, ołówka (dla zwiększenia wysiłku rurkę można obciążyć plasteliną);

· przesuwanie za pomocą warg drewnianego patyczka;

· wciąganie policzków do wewnątrz – zasysanie, policzki przylegają do łuków zębowych, wargi tworzą zajęczy pyszczek;

· nadymanie policzków i powolne wypuszczanie powietrza;

· nadymanie policzków i zatrzymanie powietrza w jamie ustnej przez ok. 5 sekund, następnie oddychanie przez nos bez zmiany położenia warg i

policzków;

· przerzucanie powietrza z jednego policzka do drugiego;

· dmuchanie balona;

· przesuwanie drewnianego patyczka przy pomocy warg i języka;

ĆWICZENIA ARTYKULACYJNE – JĘZYK

(PRZY MAKSYMALNIE SZEROKO OTWARTYCH USTACH!):

· otwieranie ust, wysuwanie języka jak najdalej w linii prostej wraz z cofnięciem bez dotykania warg (język wyostrzony i wydłużony – grot), język może

dodatkowo wykonywać ruchy poziome – wahadłowe – wtedy dotyka

kącików ust (należy w tym układzie unikać współruchów szczęki dolnej) lub  okrężne – bez kontaktu z ustami (w tym ostatnim przypadku zaostrzony przód

języka zatacza pełne koła o różnej średnicy);

· język, raz szeroki (na rozszerzenie masy języka wpływa uśmiech i spłaszczenie warg) – łopata, raz wąski i wydłużony – w kształcie grotu, zostaje lekko lub

całkowicie wysunięty, opierając się jedynie na dolnej wardze;

· masaż języka zębami – przeciskanie szerokiego, spłaszczonego języka między zbliżonymi do siebie siekaczami;

· szeroki język dotyka górnych zębów – łódeczka i dolnych zębów oraz daleko podniebienia miękkiego;

· kląskanie z przyssaniem języka do podniebienia;

· mlaskanie czubkiem języka;

· czubek języka dotyka kącików warg;

· czubek języka dotyka górnej i dolnej wargi;

· czubek języka dotyka górnych i dolnych zębów – liczenie zębów;

· wymiatanie językiem raz górnych, raz dolnych zębów (ruchy poziome) oraz na okrągło – usta otwarte, potem zamknięte – tzw. czyszczenie, szorowanie zębów;

· masowanie podniebienia czubkiem języka;

· czubek języka wypycha policzki;

· czubek języka dotyka nosa i brody;

· ostrzenie czubka języka o górne i dolne zęby (można wykonać to ćwiczenie przy pomocy drewnianego patyczka);

· przesuwanie drewnianego patyczka przy pomocy warg i języka;

· zaginanie czubka języka pod wargę górną, a następnie ten sam układ pod wargę dolną - wpychanie go;

· najpierw czubek, a później cały język oblizuje usta dookoła, naprzemiennie, (ćwiczenie to można urozmaicić poprzez stopniowe zwiększanie otwarcia ust

lub średnicy ruchów języka – innowacja ta dotyczy ćwiczenia całego języka a nie tylko czubka) – najczęstsze błędy: niedokładne oblizywanie kątów ust,

ruch wahadłowy po jednej wardze, współruchy i brak płynności ruchów;

· język zwinięty w kształcie rurki – dmuchanie powietrza;

· unoszenie i opuszczanie tyłu języka w kierunku podniebienia miękkiego, przy utrzymywaniu się czubka języka za dolnymi zębami lub dziąsłami – koci

grzbiet.

Przygotowanie do:

SZ, Ż/RZ, CZ, DŻ ORAZ R

· język ułożony na zewnątrz jamy ustnej w kształcie tzw. łyżeczki (na grzbiecie języka znajduje się okrągłe wgłębienie, boki i przód języka podniesione są do

góry;

· wykonywanie ruchów języka na przemian do górnych (na wałku dziąsłowym) i dolnych dziąseł (przy opuszczonej dolnej szczęce). Ćwiczenia te

przygotowują do wymawiania głoski l i r, a w dalszej kolejności do wymawiania: sz, ż/rz, cz, dż;

· ślizganie się szerokiego języka – łyżeczka i czubka języka od gardła do wałka dziąsłowego – coraz szybciej najpierw bez dźwięku, potem z „ry” (imitacja

wibracji jak przy głosce r);

· czubek języka uderza w górne dziąsła (znajduje się dokładnie na tzw. wałku dziąsłowym) dolna szczęka opuszczona – najpierw artykulacja l, potem w

sylabach (la, lo, le, lu, li, ly), następnie równoczesna artykulacja głosek: t, d, n najpierw powoli później szybciej, potem szybsza i wolniejsza równoczesna

wymowa grupy głosek: t, d, n;

· ćwiczenia szerokiego ułożenia języka: zakładanie tzw. szerokiego języka na górną wargę oraz zęby górne (język ma pokryć całe zęby oraz potem czerwień warg),

· czubek języka dotyka wałka dziąsłowego – intensywne dmuchanie powietrza na język, którego czubek lekko wibruje (nie opada z wałka dziąsłowego!);

· zdmuchiwanie z czubka języka przyklejonego do niego skrawka papierka (czubek języka lekko wysunięty do przodu i zaostrzony do góry), potem w

trakcie dmuchania wypowiadanie pra, pro, pre, pru, pry (język wibruje między wargami – przygotowanie do r);

· przygotowaniem do wymawiania głoski r jest też szereg ćwiczeń z patyczkiem (drewnianą szpatułką) – przy górnym ułożeniu języka (na wałku dziąsłowym,

za górnymi zębami) można siłować się z językiem, przytrzymywać język patyczkiem na właściwym miejscu, uderzać w język poziomo przy wymawianiu Ŝ w celu uzyskania dźwięku zbliżonego do r;

S, Z, C, DZ

· gwizdanie oraz dmuchanie przez rurkę i do rurki – chodzi o wytworzenie rowka w linii środkowej języka – przygotowanie do wymowy: s, z, c, dz;

przy seplenieniu bocznym dodatkowo kładzie się nacisk na właściwy kierunek strumienia powietrza – tj. w linii środkowej a nie w kierunku bocznych zębów,

z czasem rurkę można wyciągać i obserwować samodzielny przepływ powietrza;

· seplenienie boczne c. d.: napinanie i rozluźnianie języka, żucie brzegów języka, zasysanie - na krzyż - powierzchni języka, do prawej i lewej strony podniebienia;

Ś, Ź, Ć, DŹ

· głośne ssanie cukierka tak, by środek grzbietu języka całkowicie przylegał do podniebienia twardego (przygotowanie do realizacji ś, ź, ć, dź);

PODNIEBIENIE ORAZ PIERŚCIEŃ ZWIERAJĄCY GARDŁO:

· ziewanie – podniebienie miękkie podwyższa się i obniża;

· wdech nosem wydech ustami – przy otwartych ustach przez cały czas (to samo tylko wdech i wydech ustami – nos w tym czasie jest zatkany palcami);

· wykonywanie pozornych ruchów ssania cukierka, leżącego w tylnej części jamy ustnej;

· buzia szeroko, czubek języka dotyka dolnych zębów lub dziąseł – energiczna artykulacja: k, uk, h, uch, g, gę, gę... (lub tylko sama artykulacja połączeń

zawierających głoski: k, g, bez układania języka np.: gą, ką, gę, kę, go, ko, gu, ku, og, ok, ug, uk, rku, ugu, uk-ku, ug-gu, ok-ko, go-og);

· przy otwartych ustach – kaszlanie, chrząkanie, naśladowanie płukania gardła;

· kaszlanie przy wysuniętym na zewnątrz jamy ustnej języku;

· naciskanie na podniebienie miękkie tyłem języka podczas energicznego unoszenia języka i szczęki dolnej ku górze;

· język na dole, buzia szeroko – chuchanie;

· przenoszenie z miejsca na miejsce waty, skrawków papieru przyczepionych do rurki poprzez oddech;

· przysysanie i podnoszenie lekkiego kubeczka;

· szerokie otwarcie ust i obniżenie żuchwy – powoduje zamknięcie pierścienia zwierającego gardło;

SZCZĘKA DOLNA:

· opuszczanie i unoszenie szczęki dolnej (ćwiczenie powtarza się kilkakrotnie przy napiętych mięśniach, ruchy są rytmiczne i płynne; w pozycji uniesionej –

górnej - szpara ust jest zamknięta, zęby zbliżone; w pozycji opuszczonej –skrajnej dolnej – wargi rozciągnięte, szpara ust w kształcie pionowej elipsy,

język podczas wykonywania ćwiczeń leży na dnie jamy ustnej, a wargi nie wykonują samodzielnych ruchów);

· opuszczanie szczęki dolnej w dwóch wyraźnych etapach:

- ruch od zamknięcia do pozycji umiarkowanego otwarcia;

- pogłębienie otwarcia – szczęka zajmuje skrajną pozycję dolną, widoczne jest napięcie muskulatury szyi;

· opuszczanie i unoszenie szczęki dolnej przy zamkniętych wargach, w pozycji uniesionej – górnej – zęby zaciśnięte;

· ruchy żucia z równoczesnymi pełnymi ruchami warg i policzków charakterystycznymi dla tej czynności (szczęka dolna wykonuje ruchy zarówno w linii pionowej, jak w obu poprzednich ćwiczeniach i w linii poziomej – ruchy boczne – szpara ust zamknięta);

· przy otwartych wargach (inna wersja - przy zamkniętych, nieaktywnych wargach) i lekko opuszczonej szczęce, ruchy szczęki dolnej od skrajnej pozycji przedniej do tylnej;

· ruchy szczęki dolnej w prawo i lewo z wyraźnym zaznaczeniem pozycji środkowej – ćwiczenie wykonuje się na 4 takty: wychylanie w prawo, powrót do pozycji środkowej, wychylanie w lewo, powrót do pozycji środkowej; wargi są zwarte i wykonują ruchy jednocześnie z ruchami szczęki, to samo ćwiczenie może być wykonywane przy rozchylonych wargach.

 

 

 


1 2 P R Z Y K A Z A Ń L O G O P E D Y C Z N Y C H
 

D L A R O D Z I C Ó W – w g L e o n a K a c z m a r k a

 

 

1.

Narządy mowy kształtują się i zaczynają funkcjonować już w życiu płodowym.   Są   one   ogromnie   wrażliwe   na    wszystkie   bodźce   fizyczne i chemiczne,  zarówno  sprzyjające  jak  i  szkodliwe.  Dlatego też  kobieta będąc w ciąży powinna wystrzegać się wszelkich używek: alkoholu, nikotyny, narkotyków, leków i innych zagrażających substancji, ponieważ każda z nich może powodować nieodwracalne zmiany, hamując jednocześnie rozwój mowy.

 

2.

Mowa otoczenia powinna być poprawna. Do dziecka trzeba mówić wolno, dokładnie i wyraźnie, należy zaniechać sztucznego spieszczania i używania tzw. języka dziecięcego. Dziecko uczy się przez naśladownictwo.

3.

Dziecko powinno  reagować  na  aktywność  uczuciową  i  słowną  otoczenia.  Z początku jest to  uśmiech, ruch rączki, przegięcie ciała. Wnet  jednak  nastąpią reakcje głosowe. Gdy ich brak, trzeba koniecznie zbadać słuch dziecka, gdyż  może on być osłabiony. W takich sytuacjach należy skorzystać z pomocy lekarza. Nie należy lekceważyć żadnych, nawet na pozór niewinnych niedomagań  uszu,   ponieważ   zaniedbanie   może   spowodować   osłabienia   słuchu a w konsekwencji dyslalię, a w ciężkich przypadkach także niemotę nawet tych dzieci, które już mówiły.

4.

Trzeba zwrócić uwagę na  reakcje  dziecka  wywołane  aktywnością  otoczenia.  Jeśli do szóstego miesiąca życia dziecko  jest mało  ruchliwe, a  przy tym nie głuży, należy te reakcje wywołać. Najlepszym sposobem  jest  zabawa  –  zachęcanie  do  sięgania  po atrakcyjną, kolorową zabawkę z różnej odległości i różnego położenia. Dzięki temu,

w miarę ćwiczeń dziecko nabiera sprawności ruchowej, a wraz z nią pojawia się głużenie. Rozwój sprawności ruchowej w naturalny sposób przyczynia się do rozwoju mowy. Konsekwencją późnego chodzenia, samodzielnego ubierania się bardzo często jest opóźnienie mowy i różne jej zaburzenia.

5.

Jeśli dziecko ma nieprawidłową budowę narządów mowy (rozszczep warg, dziąseł, podniebienia, zniekształcenia w układzie szczęk, uzębienia itp.), powinno się bezwzględnie pójść z nim do lekarza specjalisty: chirurga- plastyka, ortodonty.

6.

Jeśli dziecko jest leworęczne nie należy w okresie kształtowania się mowy zmuszać   go do posługiwania się prawą ręką. Między rozwojem mowy a sprawnością ręki istnieje  ścisły  związek  U  dzieci  praworęcznych  ośrodki  mowy  zlokalizowane  są w lewej półkuli mózgowej, u leworęcznych – w prawej. Naruszenie w tym okresie naturalnego rozwoju sprawności ruchowej może prowadzić do opóźnienia umiejętności mówienia, bardzo często do zaburzeń mowy, a w szczególności do jąkania.

7.

Kiedy  dziecko  zaczyna  samo   coraz  więcej  mówić  należy  go   uważnie  słuchać     i cierpliwie odpowiadać na pytania, prowadzić z nim dyskusje a nawet zadawać dodatkowe pytania rozwijające temat. Jest to bardzo ważne dla dalszego rozwoju mowy. Naturalna potrzeba mówienia będzie prowadzić do podejmowania przez dziecko   prób   dopasowania   swojego   sposobu    mówienia    do    wymowy   osób   z najbliższego otoczenia, a w rezultacie do opanowania poprawnej wymowy. Obojętność i lekceważenie może spowodować, że dziecko stanie się nieufne, zamknięte w sobie, milczące.

8.

Nie należy hamować żywiołowego pędu do mowy, trzeba wykorzystać ogromny ładunek  uczuciowy,  jaki  dziecko  wkłada  w  mowę.  Należy  unikać w odniesieniu do dziecka „języka dziecięcego”, którego bardzo często używają osoby

wychowujące lub opiekujące się dzieckiem. Utrudnia to przyswajanie prawidłowej wymowy i może prowadzić do występowania opóźnienia w rozwoju mowy czy nawet wad wymowy. Do dziecka trzeba mówić dużo i powoli, wyraźnie, używając krótkich zdań, o sprawach dla niego zrozumiałych.

9.

Należy pilnie baczyć  czy kształtowanie się  mowy dziecka przebiega zgodnie z normą.

10.

Z  chwilą   opanowania   umiejętności   posługiwania   się   sygnałem   dwuklasowym tj. zdaniem, rozpoczyna się u dziecka okres ożywionego mówienia. W czasie zabawy głośno odzwierciedla ono swoje przeżycia. Zdarza się, że pewne wyrazy wymawia przy tym nieprawidłowo. Nie należy dziecku przerywać zabawy, zmuszać do ciągłego powtarzania wyrazu w brzmieniu właściwym, zawstydzać go, a tym bardziej wyśmiewać. Może to spowodować niechęć do mówienia. U dzieci młodszych trzeba przy okazji, umiejętnie powtórzyć dane słowo w poprawnej wersji. U starszych poprawiać, zwracając uwagę na właściwą formę.

11.

Dziecko trzyletnie monologuje, ale chce też rozmawiać z otoczeniem, zadaje mnóstwo pytań i przepada za opowiadaniami. Nie wolno lekceważyć tych faktów, gdyż pomaga to dziecku w wysławianiu się, w umiejętności wyrażania swych myśli i uczuć.

12.

Jeśli mimo wszystko nie udało się zapobiec powstaniu defektów mowy, nie wolno opuszczać rąk. Powstające w Polsce coraz liczniejsze poradnie logopedyczne są w stanie pomóc dziecku.

 

do góry