WYNIKI ANKIET PRZEPROWADZONYCH W POLSCE I KRAJACH PARTNERSKICH W 2019 ROKU

opublikowano: 26.03.2019

W 2017 roku wśród uczniów z Polski i krajów partnerskich czyli Węgier, Włoch i Turcji zaangażowanych w projekt „Cogito ergo sum – krytyczne myślenie w walce z uprzedzeniami” przeprowadziliśmy ankietę dotyczącą uprzedzeń, tolerancji i gotowości uczniów do posługiwania się językiem angielskim. Ankietę taką przeprowadziliśmy również na początku 2019 roku, czyli na półmetku projektu, poszerzając ją o doświadczenia językowe uczniów po spotkaniach z kolegami z innych krajów.

Poniżej przedstawiamy wyniki ankiet.

Węgry

Ankiety na Węgrzech przeprowadzono wśród 170 uczniów. Stwierdza się, iż dla 76%  ankietowanych (w roku 2017 również było to 76%) nie ma znaczenia fakt, czy kolega/ koleżanka z klasy ma inny kolor skóry, czy też wyznaje inną religię. Dla około 47% badanych uczniów nie odgrywa roli fakt pochodzenia kolegi/koleżanki z ławki z innego kontynentu, a tylko 4% uczniów nie chciałoby mieć w klasie osoby ubierającej się inaczej, czyli np. noszącej chustę (w poprzedniej ankiecie 7%).

Jednocześnie 40% ankietowanych uczniów z Węgier (w porównaniu do 62% sprzed półtora roku) stwierdziło, że spotkało się z agresją w stosunku do osób różniących się np. pochodzeniem, poglądami czy religią w 46% w telewizji i 38% w internecie (dla porównania w roku 2017 było to odpowiednio 30% i 34%). Uczniowie określili również grupy najmniej przez nich akceptowane – byli to osoby o innym kolorze skóry oraz Romowie.

Badane w ramach ankiety skojarzenia uczniów ze szkoły na Węgrzech dotyczące obywateli państw partnerskich naszego projektu, czyli Polaków, Włochów, Turków oraz ich samych w większości były pozytywne. Poniżej najczęściej podawane przez uczniów skojarzenia:

Polak: bombardowanie Warszawy, piłka nożna, mili ludzie, królowie, Lewandowski, piękne miasta, dziwny język, Polski Fiat, zupy, Unia Polsko-Węgierska;

Włoch: Sycylia, pizza, muzyka, wakacje, głośny naród, morze, plaże, kluby piłkarskie, spaghetti, lasagne, przyjemny język, wąskie uliczki, Rzym, miłość, Ferrari, Lamborghini, Buffon, Bolonia;

Turek: wakacje, kolory, dobre jedzenie, rzeźby, słodycze, terror, głośny naród, inna religia, zderzenie biedy i ubóstwa, baklava, gyros, Muzułmanie;

Węgier: narodowość, rodzina, kuchnia węgierska, mały ale piękny kraj, dzielni bohaterowie, gulasz, patriotyzm, kolory flagi węgierskiej, rzeka Tisza, Danube, Balaton, folklor, taniec, Palinka, Tokaj, kostka Rubika, witamina C, wakacje, papryka;

Na pytanie, czy ankietowani kiedykolwiek byli niemili dla kogoś, kto zachowywał się lub wyglądał inaczej niż inni 54% odpowiedziało twierdząco, dodając jednocześnie (43% ankietowanych), że żałują takiego zachowania.

Włochy

W ankietach przeprowadzonych we Włoszech wzięło udział 188 uczniów. Analiza ankiet pozwala stwierdzić, że dla 65% ankietowanych nie ma znaczenia, czy kolega/ koleżanka w klasie ma inny kolor skóry. Dla 26,5% ankietowanych (w roku 2017 36,5%) nie ma znaczenia wyznawana przez kolegów z klasy religia, a 61% ankietowanych (w 2017 roku 36,5%) chciałoby, aby taka osoba była z nimi w klasie. Tylko 6,7% uczniów nie chciałoby mieć w klasie osoby ubierającej się inaczej, czyli np. noszącej chustę.

Uczniowie z Sycylii przyznali (47% ankietowanych), że spotkali się z agresją w stosunku do osób różniących się np. pochodzeniem, poglądami i religią (43% w telewizji  i 12% w internecie). Określili oni również grupy osób przez nich najmniej akceptowane. Najmniejszą akceptacją darzą Romów (33,5%).

Badane w ramach ankiety skojarzenia uczniów ze szkoły we Włoszech dotyczące obywateli państw partnerskich naszego projektu w większości były pozytywne. Poniżej najczęściej podawane przez uczniów skojarzenia:

Polak: śnieg, Chopin, sportowcy, muzyka;

Turek: Istambuł, Ankara, czarujące miejsca, jedzenie;

Węgier: piękne krajobrazy, język, przyjaźni ludzie, Budapeszt;

Włoch: piękne miasta, znani sportowcy, budowle, nauka, Sycylia, mój język, piękne krajobrazy;

Ankietowanych, którzy mieli bezpośredni kontakt z uczniami z państw partnerskich, zapytano również o to, czy używanie języka angielskiego w komunikacji z uczniami z innych państw było dla nich trudne. Dla 34% komunikacja ta była łatwa, a 12% uczniów czuło się dobrze w towarzystwie uczniów z innych krajów.

Turcja

W ankietach przeprowadzonych w Turcji wzięło udział 97 uczniów. Analiza ankiet pozwala stwierdzić, że prawie 50% ankietowanych chciałoby mieć w klasie osobę o innym kolorze skóry, czy wyznającą inną religię (41% ankietowanych). Tylko 12% ankietowanych nie chce mieć w klasie osoby wyznającej inną religię. Dla około połowy badanych uczniów nie odgrywa roli fakt pochodzenia kolegi / koleżanki z ławki z innego kontynentu, a tylko 9% uczniów nie chciałoby mieć w klasie osoby ubierającej się inaczej (w roku 2017 było to 17%).

Jednocześnie 62% ankietowanych tureckich uczniów (55% w roku 2017) przyznało, że spotkało się z agresją w stosunku do osób różniących się np. pochodzeniem, poglądami i religią w 55% w telewizji  i w 37% w internecie (wzrost o około 20% w obydwu przypadkach w stosunku do roku 2017). Określili oni również grupy osób przez nich najmniej akceptowane. Najmniejszą akceptacją darzą Żydów (39%) i Romów (14%).

Badane w ramach ankiety skojarzenia uczniów ze szkoły w Turcji dotyczące obywateli państw partnerskich naszego projektu również były ciekawe. Poniżej najczęściej podawane przez nich skojarzenia:

Polak: znajomi z projektu Erasmus, zimno, Warszawa, film „Pianista”, Robert Lewandowski;

Włoch: pizza, makaron, Juventus, moda, spaghetti, Rzym, mafia;

Węgier: Budapeszt, salami, stare budynku, kostka Rubika, rzeka Danube, przyjaciele z Erasmusa, jedzenie;

Turek: Atatürk, kolory flagi czerwony i biały, muzułmanie, Ottoman, księżyc i gwiazda, żołnierze;

Na pytanie, czy kiedykolwiek ankietowani byli niemili dla kogoś, kto zachowywał się lub wyglądał inaczej niż inni 40% odpowiedziało twierdząco, dodając jednocześnie (53% ankietowanych), że osoba ta z pewnością czuła się skrzywdzona. 33% ankietowanych żałowało takiego zachowania.

Ankietowanych, którzy mieli bezpośredni kontakt z uczniami z państw partnerskich, zapytano również o to, czy używanie języka angielskiego w komunikacji z uczniami z innych państw było dla nich trudne. Dla 55% komunikacja ta była łatwa, a 77% uczniów było podekscytowanych towarzystwem uczniów z innych krajów.

Polska

Ankiety w Polsce przeprowadzono wśród 90 uczniów. Stwierdza się, iż dla 71% ankietowanych (w roku 2017 również było to 65%) nie ma znaczenia fakt, czy kolega/ koleżanka z klasy ma inny kolor skóry, a 71% chciałoby mieć w klasie osobę wyznającą inną religię. Dla około 50% badanych uczniów nie odgrywa roli fakt pochodzenia kolegi / koleżanki z ławki z innego kontynentu, a 8% uczniów nie chciałoby mieć w klasie osoby ubierającej się inaczej, czyli np. noszącej chustę (w poprzedniej ankiecie z 2017 roku było to 17% ankietowanych).

Jednocześnie 72% ankietowanych uczniów z Polski (wynik identyczny do wyniku sprzed półtora roku) stwierdziło, że spotkało się już z agresją w stosunku do osób różniących się np. pochodzeniem, poglądami czy religią w 54% w telewizji i 41% w internecie (dla porównania w roku 2017 było to odpowiednio 47% i 39%). Określili oni również grupy najmniej przez nich akceptowane. Najmniejszą akceptacją darzą Arabów (31%) i imigrantów (21% - wzrost o 20% w stosunku do roku 2017).

Badane w ramach ankiety skojarzenia uczniów z naszej szkoły dotyczące obywateli państw partnerskich naszego projektu, czyli Węgrów, Włochów, Turków nas samych w większości były pozytywne. Poniżej najczęściej podawane przez uczniów skojarzenia:

Polak: cebula, duma, Morze Bałtyckie, patrioci, otwarci i mili ludzie, dywizjon 303, Wawel;

Włoch: Watykan, Rzym, ładne dziewczyny, mężczyźni do 40 roku życia mieszkają ze swoimi mamami, Alpy, Sycylia, pizza, muzyka, spaghetti, lasagne;

Turek: kebab, Islam, baranina, ciemna karnacja, kobiety noszą chusty, ciepły kraj, dyskryminacja kobiet;

Węgier: papryka, Budapeszt, wino, wakacje, Danube, marcepan, leczo, wąsy, przyjaźń z Polską;

Na pytanie, czy kiedykolwiek ankietowani byli niemili dla kogoś, kto zachowywał się lub wyglądał inaczej niż inni 21% odpowiedziało twierdząco, a 32% żałowało tego zachowania.

Ankietowanych, którzy mieli bezpośredni kontakt z uczniami z państw partnerskich, zapytano również o to, czy używanie języka angielskiego w komunikacji z uczniami z innych państw było dla nich trudne. Dla odpowiednio 27% i 32% komunikacja ta była łatwa i bardzo łatwa. 64% uczniów czuło się dobrze w towarzystwie uczniów z innych krajów.

Po trwających półtora roku działaniach projektowych wnioski bazujące na twardych danych  z ankiet nasuwają się same: obserwujemy zmianę na lepsze. Na pytanie, które grupy najmniej akceptujesz, Turcy w 2017 roku w 51% wskazali na Żydów – w tym roku jest to 39%. Mniejsza ilość uprzedzeń widoczna jest również u Turków w stosunku do Romów (spadek  z 22% do 14%). Lekką poprawę sytuacji można zaobserwować również w przypadku Węgrów, gdzie spadki w zakresie braku tolerancji są niewielkie (kilkuprocentowe), jednak dotyczą kilku badanych obszarów (uprzedzenia w stosunku do osób o innym kolorze skóry, Arabów,  osób wyznających inną religię). Włosi – podobnie jak Turcy – wykazują znacznie mniejsze uprzedzenia w stosunku do Romów (spadek liczby uprzedzeń z 46% do 33%). Poprawę obserwujemy również na naszym rodzimym gruncie. Większa niż w 2017 roku liczba naszych uczniów chciałaby mieć w klasie kolegę / koleżankę wyznającą inną religię (2017: 16%, 2019: 71%), czy noszących inne ubrania (2017: 14%, 2019: 24%). Godnym uwagi jest fakt, że obecnie nie ma wśród naszej młodzieży osób, które nie tolerują niepełnosprawnych (2017: 22%, 2019: 0%).

Wśród polskiej młodzieży wzrosła liczba uprzedzeń w stosunku do imigrantów (z 1% do 21%), na co wpływ ma zapewne aktualna sytuacja w Europie.

Ponadto ankiety wykazały, że uczniowie szkół biorących udział w projekcie mają pozytywne skojarzenia odnoszące się do pozostałych państw, niejednokrotnie wskazując w nich na przyjaźnie i znajomości zawarte podczas naszego projektu.

Katarzyna Iskra-Gąsiewska